20 ΧΡΟΝΙΑ ΜΕΤΑ: ΠΩΣ ΘΑ ΖΟΥΣΑΜΕ ΣΗΜΕΡΑ ΧΩΡΙΣ ΤΟ ΕΥΡΩ
Και πώς γλιτώσαμε την έξοδο από την Ευρωζώνη το 2015 - Οι μεγάλοι σταθμοί της Ελλάδας στην πορεία της Ε.Ε. - Οι απαιτήσεις των Γερμανών δεν ξεκίνησαν με τα μνημόνια
Την Πρωτοχρονιά του 2002 11 χώρες της Ευρωπαϊκής Ενωσης, με την Ελλάδα 12η, επεδείκνυαν το νέο, κοινό τους νόμισμα: η έλευση του ευρώ σηματοδοτούσε τη δημιουργία της πιο ισχυρής νομισματικής ένωσης στον πλανήτη, με γίγαντες όπως η Γερμανία, η Γαλλία, η Ιταλία και η Ισπανία να χρησιμοποιούν το ίδιο νόμισμα με την Ελλάδα, η οποία μόλις 13 χρόνια νωρίτερα πάλευε να αποφύγει τη χρεοκοπία και έδινε μάχη για να πληρώσει τους δημοσίους υπαλλήλους.
Είκοσι χρόνια μετά, ελάχιστοι θυμούνται τη δραχμή: μπορεί η έλευση του ευρώ να συνδυάστηκε στη χώρα μας με αύξηση των τιμών μέσω εκείνης της «στρογγυλοποίησης» που οδήγησε το μπουκάλι μισού λίτρου νερό από τις 50 δραχμές στο 0,50 ευρώ, δηλαδή 170,37 δραχμές εν μία νυκτί, ενώ οι μισθοί απλώς διαιρέθηκαν διά 340,75, αλλά οι Ελληνες απόλαυσαν για μία δεκαετία επιτόκια κοντά στο μηδέν, ενώ δέκα χρόνια πριν από την ένταξη στην Ευρωζώνη τα στεγαστικά δάνεια είχαν επιτόκιο πάνω από 30%.
Με την ισχύ μιας γιγάντιας εσωτερικής αγοράς εξαφανίστηκαν οι πληθωριστικές πιέσεις από την Ελλάδα και τις άλλες «φτωχές» χώρες της Ευρωζώνης. Η χρηματοδότηση έγινε φθηνή και χωρίς όρια τόσο στην ιδιωτική όσο και στη δημόσια οικονομία, ενώ το ελληνικό αξιόχρεο ήταν στην ίδια βαθμίδα με το γερμανικό - ώσπου ήρθαν τα μνημόνια και όλα κατέρρευσαν.
Ο «ξαφνικός θάνατος» της ελληνικής Οικονομίας παραλίγο θα είχε επέλθει το καλοκαίρι του 2015, όταν σε μία κίνηση- παρωδία, ο τότε πρωθυπουργός Αλέξης Τσίπρας προκήρυξε δημοψήφισμα ζητώντας από τους πολίτες ένα «ναι» ή ένα «όχι» για τις προτάσεις των δανειστών της χώρας. Μάλιστα στο ψηφοδέλτιο ένα μεγάλο κομμάτι των προτάσεων ήταν γραμμένο... στα αγγλικά.
Από το 2000 ως το 2010 τα επιτόκια μειώθηκαν τόσο πολύ που δικαιολογούσαν διαφημιστικά σποτ του τύπου «με το νοίκι, παίρνεις σπίτι» - τουλάχιστον ως τη στιγμή που δημιουργήθηκε η «φούσκα» των ακινήτων, η οποία έσκασε επίσης με την κρίση και την έλευση των μνημονίων.
Για τους περισσότερους, ωστόσο, η αξία της ένταξης στο ευρώ αποκαλύφθηκε πάνω στην κρίση του 2009: έχοντας χάσει το «όπλο» της υποτίμησης, η χώρα άντεξε και παρέμεινε στην Ευρωζώνη, παρά τις γερμανικές πιέσεις για αποχώρηση, αποφεύγοντας την απόλυτη «βαλκανοποίηση» που θα σήμαινε υποτίμηση υπό την εποπτεία του ΔΝΤ, η οποία θα μπορούσε να φτάσει ακόμα και το 80%, σε περίπτωση που είχε επιστρέψει στο εθνικό νόμισμα. Και φυσικά μια τέτοια εξέλιξη θα είχε ως αποτέλεσμα την εκτόξευση του χρέους, αφού η Ελλάδα δεν θα δανειζόταν σε δραχμές αλλά σε συνάλλαγμα.
Η παρ’ ολίγον έξοδος του 2015
Οι ηγέτες της Ευρωζώνης είχαν από την πρώτη στιγμή προειδοποιήσει ότι θα εκλάμβαναν το «όχι» των πολιτών - που έφτασε στην κάλπη στο 62,5% - ως «όχι στο ευρώ». Για να μετατρέψει το «όχι» σε «ναι» , ο Τσίπρας υποχρεώθηκε να «εκπαραθυρώσει» τον Γιάνη Βαρουφάκη από τη θέση του υπουργού των Οικονομικών και να ψηφίσει , παραμονή του Δεκαπενταύγουστου, το δικό του, τρίτο Μνημόνιο.
Το παράδοξο της όλης υπόθεσης ήταν ότι με το δημοψήφισμα, η ελληνική κυβέρνηση ουσιαστικά πήγε από άλλο δρόμο στην «πρόταση Σόιμπλε», ο οποίος στο μεγαλύτερο μέρος της ελληνικής κρίσης ζητούσε την έξωση της χώρας μας από την Ευρωζώνη...
Σήμερα, 342 εκατομμύρια Ευρωπαίοι πολίτες πληρώνουν και πληρώνονται με ευρώ. Το κοινό ευρωπαϊκό νόμισμα είναι το επίσημο μέσο συναλλαγών σε 19 χώρες-μέλη της Ευρωπαϊκής Ενωσης. Μετά το δολάριο είναι, μάλιστα, το ισχυρότερο νόμισμα στον πλανήτη.
