28η ΑΠΡΙΛΗ ΠΑΓΚΟΣΜΙΑ ΗΜΕΡΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΥΓΕΙΑ ΚΑΙ ΑΣΦΑΛΕΙΑ ΤΩΝ ΕΡΓΑΖΟΜΕΝΩΝ.

Η 28η ΑΠΡΙΛΗ, παγκόσμια ημέρα για την υγεία και ασφάλεια στην εργασία, δεν είναι μια μέρα επετειακής αναφοράς με κροκοδείλια δάκρυα στην «κοινή» δήθεν αγωνία για προστασία της υγείας των εργαζομένων. Σε αυτή την ψευδεπίγραφη κοινή αγωνία, οι εργαζόμενοι πληρώνουμε βαρύ φόρο αίματος με χιλιάδες νεκρούς από επαγγελματικές ασθένειες και εργατικά ατυχήματα, ενώ οι μεγαλοεργοδότες και το κράτος τους καλούν «σε λήψη εύλογων μέτρων στο πλαίσιο των δυνατοτήτων και λαμβάνοντας υπόψη τις ανάγκες της οικονομίας…».

Αυτοί μετράνε κέρδη και ζημιές και εμείς μετράμε ανθρώπινες ζωές… 

Την περασμένη χρονιά είχαμε ρεκόρ θανατηφόρων εργατικών ατυχημάτων, μεταξύ αυτών το έγκλημα στα Τέμπη με 57 νεκρούς, 11 εξ αυτών έχασαν τη ζωή τους την ώρα της εργασίας τους. Το έγκλημα στα Τέμπη είναι αποκαλυπτικό παράδειγμα όχι μόνο για το φόρο αίματος εργατών, αλλά και παιδιών του λαού μας, φοιτητών, άλλων επιβατών, στο βωμό των επιλογών εργοδοσίας, ΕΕ και κυβερνήσεων για την ανταγωνιστικότητα των σιδηροδρόμων, την κερδοφορία των ομίλων που επενδύουν σε αυτές. Είναι αποκαλυπτικό και για την προσπάθεια συγκάλυψης των πραγματικών υπευθύνων, την προσπάθεια κουκουλώματος της μεγάλης εικόνας, ότι δυνατότητες για ασφαλείς σιδηροδρομικές μεταφορές μένουν ακάλυπτες γιατί κριτήριο είναι το ποσοστό κερδοφορίας και η ανταγωνιστικότητα των ομίλων.

Τώρα μέτρα προστασίας των εργαζομένων στους χώρους δουλειάς

Σχεδόν κάθε δεύτερη μέρα θρηνούμε έναν συνάδερφό μας από θανατηφόρο εργατικό ατύχημα. Οι πραγματικές διαστάσεις όμως της αυθαιρεσίας μεγαλοεργοδοτών και αστικού κράτους αριθμούν εκατοντάδες νεκρών κάθε χρόνο από επαγγελματικές ασθένειες, που επιμελώς φροντίζουν να τις κρύβουν κάτω από το χαλί. Με βάση μελέτες από τη Διεθνή Οργάνωση Εργασίας (ILO) και την Παγκόσμια Οργάνωση Υγείας ομολογούν ότι οι θάνατοι που σχετίζονται με την εργασία ξεπερνούν τους 200000 κάθε χρόνο στην ΕΕ, οι μισοί από αυτούς αφορούν θανάτους από επαγγελματικό καρκίνο! Τα θανατηφόρα εργατικά ατυχήματα ξεπερνούν τα 3.300 αποτελώντας το 2% των συνολικών θανάτων που σχετίζονται με την έκθεση σε παράγοντες κινδύνου στην εργασία!

Στη χώρα μας το 98% των θανάτων που σχετίζονται με την εργοδοτική αυθαιρεσία το κρύβουν. Κράτος και εργοδοσία παρουσιάζουν τους θανάτους από επαγγελματικές ασθένειες ως κοινή νόσο. Οι ζωές των εργατών για αυτούς υπολογίζονται σε χρήμα. Για αυτό πρώτο τους μέλημα είναι:

✓Νακρύβεταιηεπαγγελματικήνοσηρότηταώστεναγλιτώσουντηνεργοδοσίααπότοκόστοςτηςαναγνώρισης, καταγραφής, μελέτης, αποκατάστασηςκαιαποζημίωσηςτωνεπαγγελματικώνασθενειών.

✓Ναμηνυπάρχειασφαλιστικήκάλυψητουεπαγγελματικούκινδύνου, μεασφάλιστροπουναπληρώνειαποκλειστικάοεργοδότηςκαινακαλύπτειουσιαστικά, πλήρωςκαιαποτελεσματικάηθεραπεία, αποκατάστασηεπαγγελματικώνασθενειώνκαιεργατικώνατυχημάτων και η πλήρη αποζημίωση των θυμάτων της εργοδοτικής αυθαιρεσίας.

Για αυτό ακριβώς αδιαφορούν για την ουσιαστική αξιοποίηση της εξειδικευμένης συμβολής της ιατρικής επιστήμης στην πρόληψη και αντιμετώπιση του επαγγελματικού κινδύνου.

Για τα εργατικά ατυχήματα και τις επαγγελματικές ασθένειες δε φταίει η κακιά η ώρα. Η αιτία είναι η ίδια αιτία που οδήγησε σε τραγωδίες όπως το δυστύχημα στα Τέμπη, την πυρκαγιά στο Μάτι, τις πλημμύρες σε Μάνδρα και Θεσσαλία κ.λπ.. Είναι η ίδια αιτία που οδηγεί σε έλλειψη μέτρων ασφάλειας στα σχολεία και άλλες δραστηριότητες, σε έλλειψη αντισεισμικής θωράκισης των κτιρίων.

Με βάση την πρόοδο της επιστήμης και της τεχνολογίας υπάρχουν μέτρα που μπορεί να ληφθούν ώστε οι εργαζόμενοι και η κοινωνία να είναι ασφαλείς στην εργασία, στην εκπαίδευση, στη μεταφορά, σε κάθε κοινωνική δραστηριότητα. Όμως στο σημερινό σύστημα, το αν και ποια μέτρα θα ληφθούν, δεν καθορίζεται με κριτήριο την προστασία της υγείας και της ασφάλειας των εργαζομένων και του λαού, δεν καθορίζεται με κριτήριο την προστασία του περιβάλλοντος και συνολικά της κάλυψης των κοινωνικών αναγκών. Στο σημερινό σύστημα η ανθρώπινη ζωή μπαίνει στο ζύγιτου κόστους-οφέλους υπέρ του κεφαλαίου. 

Στους χώρους δουλειάς απουσιάζουν στοιχειώδη μέτρα, όπως ενδεικτικά τεχνικά μέτρα προστασίας για πτώση ή καταπλάκωση, μηχανήματα και τεχνικός εξοπλισμός με τις αναγκαίες προδιαγραφές και συστήματα ασφαλείας, έλεγχος και προληπτική συντήρηση, διαδικασίες ασφαλούς εργασίας, πυροπροστασία κ.ά. Οι εργαζόμενοι ξεθεώνονται δουλεύοντας ατέλειωτες ώρες, πολλές φορές χωρίς διάλλειμα, με εντατικοποίηση της εργασίας, χωρίς εκπαίδευση και τον αναγκαίο αριθμό προσωπικού για κάθε εργασία.

Αναγκάζονται να δουλεύουν σε ανασφαλείς συνθήκες χωρίς να έχουν εξασφαλιστεί τα μέτρα προστασίας, σε δύσκολες καιρικές συνθήκες (όπως π.χ. υψηλές ή χαμηλές θερμοκρασίες, έντονα καιρικά φαινόμενα), σε επιβαρυντικές εργασίες που οδηγούν σε μυοσκελετικά και άλλα προβλήματα. Θάνατοι από καρδιολογικά προβλήματα, εγκεφαλικά κ.ά., που χαρακτηρίζονται στις εκθέσεις της Επιθεώρησης Εργασίας «παθολογικά ατυχήματα», στην πραγματικότητα οφείλονται στις συνθήκες εργασίας. Για βλαπτικούς παράγοντες όπως επικίνδυνα χημικά, ακτινοβολίες κ.ά., που οδηγούν σε σοβαρές επαγγελματικές ασθένειες, μεταξύ αυτών ο καρκίνος, δεν γίνονται καν μετρήσεις στους χώρους εργασίας, απουσιάζει ο στοχευμένος ιατρικός έλεγχος των εργαζομένων, δε λαμβάνονται τα αναγκαία μέτρα προστασίας.

Η αύξηση των ορίων ηλικίας συνταξιοδότησης, οι ελαστικές εργασιακές σχέσεις όπως η «διευθέτηση του χρόνου εργασίας», που εφαρμόζονται με βάση τις κατευθύνσεις της ΕΕ, επιβαρύνουν την υγεία και ασφάλεια των εργαζομένων. Μετά την πανδημία πάγιες επιδιώξεις του κεφαλαίου όπως τα ελαστικά ωράρια, η εκ περιτροπής προσέλευση, η τηλεργασία, επιταχύνθηκαν με αποτέλεσμα την παραπέρα εντατικοποίηση της εργασίας για τους εργαζόμενους και την αύξηση της κερδοφορίας, της ανταγωνιστικότητας για τους εργοδότες. Αυτή την ανάπτυξη θέλουν να την παρουσιάσουν ανάπτυξη για όλους…

Όλες οι κυβερνήσεις διατήρησαν ένα πλαίσιο, όπου ο κρατικός έλεγχος είναι σταγόνα στον ωκεανό, αναποτελεσματικός και πολλές φορές ουσιαστικά ψευδεπίγραφος. 

Χαρακτηριστικό παράδειγμα η απουσία ουσιαστικού ελέγχου στην εργοδοσία για την εφαρμογή της υπάρχουσας νομοθεσίας για την υγεία και ασφάλεια στην εργασία. Οι ελάχιστοι επιθεωρητές υγείας και ασφάλειας (240 σε ολόκληρη την χώρα) σε σχέση με το σύνολο των χώρων εργασίας και η απουσία στοιχειώδους εξοπλισμού είναι η μία πλευρά, που δένει αντικειμενικά τα χέρια, σε ένα ορισμένο βαθμό, όσες καλές προθέσεις και αν υπάρχουν από τους ίδιους τους εργαζόμενους στην Επιθεώρηση.

Οι έλεγχοι που γίνονται για τις αιτίες των εργατικών ατυχημάτων δεν προσανατολίζονται στην εργοδοτική ευθύνη, συχνά υπάρχει προσπάθεια μετατόπισης της ευθύνης στις πλάτες του εργαζόμενου που έπαθε το «ατύχημα», στον Τεχνικό Ασφάλειας κ.α.

Η μετατροπή της Επιθεώρησης Εργασίας σε «Ανεξάρτητη Αρχή» επιδεινώνει την κατάσταση. Για να ελεγχθούν έστω μια φορά όλοι οι χώροι εργασίας θα απαιτούνταν χρόνια! Ακόμα όμως και με τις ελλείψεις να δεσπόζουν και να περιορίζουν τις δυνατότητες συστηματικών και ουσιαστικών ελέγχων, αν ο προσανατολισμός ήταν στην ανάδειξη της εργοδοτικής ευθύνης και των δυνατοτήτων πρόληψης και αντιμετώπισης του επαγγελματικού κινδύνου που δεν λαμβάνονται με κριτήριο το κέρδος, θα είχαμε έστω και ενδεικτικά ορισμένα αποτελέσματα.

Με αφορμή την 28η Απρίλη, παγκόσμια ημέρα για την υγεία και ασφάλεια στην εργασία, απευθυνόμαστε στους εργαζόμενους και τις εργαζόμενες καλώντας σε μαχητική, αγωνιστική διεκδίκηση για την προστασία της ζωής και της υγείας μας, την πρόληψη και αντιμετώπιση του επαγγελματικού κινδύνου.

Κανείς εργαζόμενος δεν πρέπει να σκύψει το κεφάλι στους εκβιασμούς της εργοδοσίας. Η ζωή και η υγεία δεν μπορεί να μπαίνει σε κανένα ζύγι με κέρδη και ζημιές.Τώρα να δυναμώσουμε τις Επιτροπές Υγείας και Ασφάλειας των Εργαζομένων (ΕΥΑΕ) και τα ταξικά σωματεία, να απαιτήσουμε μαχητικά, αγωνιστικά δουλειά με δικαιώματα, ζωή με αξιοπρέπεια.