ΑΠΟΖΗΜΙΩΣΕΙΣ ΣΕ ΠΕΛΛΑ & ΗΜΑΘΙΑ ΤΙ ΑΠΑΝΤΑ Ο ΥΠΟΥΡΓΟΣ ΥΠΑΑΤ - ΒΙΝΤΕΟ

Θα συζητήσουμε τώρα την τέταρτη με αριθμό 1124/23-6-2025 επίκαιρη ερώτηση πρώτου κύκλου του Βουλευτή Ημαθίας της Κ.Ο. «ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΛΥΣΗ» κ. Βασίλειου Κοτίδη προς τον Υπουργό Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων με θέμα: «Μη καταβολή αποζημιώσεων στους πληγέντες αγροτο-παραγωγούς της Ημαθίας και της Πέλλας λόγω καταστροφών από έντονα καιρικά φαινόμενα βροχοπτώσεων του Αυγούστου του 2024 με άγνωστο το αν θα συμπεριληφθούν οι πληγείσες καλλιέργειες ροδάκινων στις σχετικές προβλεπόμενες αποζημιώσεις από το Μέτρο 23».

Έχετε τον λόγο, κύριε συνάδελφε, για την πρωτολογία σας.

ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ ΚΟΤΙΔΗΣ: Ευχαριστώ, κύριε Πρόεδρε.

Κύριε Υπουργέ, σε λίγο συμπληρώνεται ένας χρόνος από τα έντονα καιρικά φαινόμενα των βροχοπτώσεων που έπληξαν τους νομούς Ημαθίας και Πέλλας. Η σφοδρή βροχόπτωση του Αυγούστου του 2024 οδήγησε στην καταστροφή της παραγωγής ροδάκινου και όχι μόνο, με αποτέλεσμα την τεράστια δυσκολία ανταπόκρισης των αγροτών μας στις καλλιεργητικές τους υποχρεώσεις για τη νέα περίοδο παρά τις δηλώσεις του πρώην υφυπουργού κ. Σταμενίτη ο οποίος αφού επισκέφθηκε με υπηρεσιακό κλιμάκιο τις πληγείσες περιοχές υποσχέθηκε για γρήγορη καταγραφή των ζημιών και δίκαιη καταβολή αποζημιώσεων. Προς μεγάλη απογοήτευση όμως των πληγέντων αγροτών μας μέχρι και σήμερα οι δεσμεύσεις της κυβέρνησης παραμένουν απλά υποσχέσεις.

Ταυτόχρονα δεν υπήρχε πρόβλεψη για ένταξη στο Μέτρο 23 για τις αποζημιώσεις αυτές λόγω σχετικών καταστροφών που αφορούν σε καλλιέργειες ροδάκινων. Η πολιτική ηγεσία του Υπουργείου σε σχετικό αίτημα των αγροτικών συλλόγων να ενταχθούν στο Μέτρο 23 και να αποζημιωθούν οι αγρότες μας από τις έντονες βροχοπτώσεις δεσμεύτηκε να τις εντάξει σε αυτό το μέτρο αλλά μέχρι σήμερα δεν προχώρησε στην τήρηση των υποσχέσεών της. Σε κάθε τέτοια περίπτωση το Υπουργείο θα έπρεπε να στέκεται αρωγός στον αγώνα των αγροτών μας με άμεση επίλυση των όποιων εμποδίων ώστε να μπορεί ο αγρότης να συνεχίσει απρόσκοπτα το δύσκολο έργο του.

ΠΡΟΕΔΡΕΥΩΝ (Βασίλειος Βιλιάρδος): Ευχαριστούμε πολύ τον κ. Κοτίδη.

Κύριε Υφυπουργέ, έχετε τον λόγο.

ΙΩΑΝΝΗΣ ΑΝΔΡΙΑΝΟΣ (Υφυπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων): Ευχαριστώ, κύριε Πρόεδρε.

Αξιότιμε κύριε συνάδελφε, σας ευχαριστώ πολύ για την ερώτησή σας γιατί γνωρίζετε το ιδιαίτερο και σταθερό ενδιαφέρον που έχω για την έγκαιρη και ουσιαστική στήριξη των παραγωγών που πλήττονται από έντονα καιρικά φαινόμενα. Είναι άλλωστε πολυάριθμες και πολλές οι σχετικές δικές μου παρεμβάσεις που έχω κάνει με την ιδιότητα του Βουλευτή Αργολίδας. Καταλαβαίνω λοιπόν και τη συναισθάνομαι την αγωνία των παραγωγών και τη δικιά σας και θέλω εξαρχής να σας διαβεβαιώσω ότι μολονότι η προσθήκη νέων καλλιεργειών δεν είναι δυνατή αυτή τη στιγμή στο Μέτρο 23, το Υπουργείο θα εξαντλήσει κάθε διαθέσιμο μέσο για να καλύψουμε όσο το δυνατόν περισσότερους παραγωγούς.

Επειδή είναι σημαντικό να γνωρίζει ο κόσμος ποιο είναι το πλαίσιο μέσα στο οποίο μπορούμε να κινηθούμε, επιτρέψτε μου δύο λόγια για το τι ακριβώς είναι το Μέτρο 23, ποιες οι προϋποθέσεις και ποιους περιορισμούς έχει. Δεν πρόκειται, δηλαδή, για ένα εθνικό μέτρο ενίσχυσης που υλοποιείται με κριτήρια και προϋπολογισμό που καθορίζει η χώρα μας -άλλωστε τα κράτη μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης δεν έχουν το περιθώριο να παίρνουν πρωτοβουλίες ενισχύσεων εκτός του πλαισίου της ΚΑΠ-, αλλά είναι μια πρωτοβουλία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για τη στήριξη του πρωτογενούς τομέα έναντι των συνεπειών της κλιματικής αλλαγής. Είναι, λοιπόν, ένα έκτακτο μέτρο που διέπεται από τις παρακάτω τρεις συγκεκριμένες προϋποθέσεις. Πρώτον, οι επιλέξιμες καλλιέργειες να έχουν υποστεί ζημιές από φαινόμενα σχετιζόμενα με την κλιματική αλλαγή κατά το διάστημα 1 Ιανουαρίου 2024 ως 31 Δεκεμβρίου 2024.

Δεύτερον, να υπάρχει πλήρης τεκμηρίωση των αιτίων και των μειωμένων αποδόσεων. Και τρίτον, ο προϋπολογισμός του μέτρου να μην ξεπερνά το 10% της συνεισφοράς του Ευρωπαϊκού Γεωργικού Ταμείου Αγροτικής Ανάπτυξης για τα έτη 2021-2022 και να προκύπτει από πόρους μέτρων που παρουσίασαν υποεκτέλεση.

Αυτό το 10% για την Ελλάδα μεταφράζεται σε 142,8 εκατομμύρια ευρώ. Αυτό είναι, δηλαδή, το μέγιστο ύψος της χρηματοδότησης από ενωσιακούς πόρους.

Με αυτά, λοιπόν, τα δεδομένα η ηγεσία του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης αποφάσισε η ενίσχυση να κατευθυνθεί σε καλλιέργειες που ζημιώθηκαν από τα σημαντικότερα φαινόμενα του 2024, δηλαδή, ξηρασία λόγω καύσωνα, έντονες και άκαιρες βροχοπτώσεις σε συνδυασμό με καύσωνα και χαλάζι στο προανθικό στάδιο σε ό,τι αφορά την Πιερία. Να αξιοποιηθούν τα πλέον επίσημα και μη αμφισβητήσιμα στοιχεία των εκθέσεων των επιτροπών ΚΟΕ και να αυξηθεί ο ενωσιακός προϋπολογισμός των 143 εκατομμυρίων με εθνική συμμετοχή, ώστε να ανέλθει σε 178 εκατομμύρια ευρώ.

Επισημαίνω εδώ ότι για προφανείς δημοσιονομικούς λόγους η εθνική συμμετοχή δεν μπορεί να είναι απεριόριστη και νομίζω γίνεται κατανοητό.

Αυτός, λοιπόν, ο αντικειμενικός περιορισμός δεν επέτρεψε την ένταξη στο μέτρο όλων των καλλιεργειών ανά την επικράτεια. Άλλωστε και σε αντίστοιχα έκτακτα μέτρα στο παρελθόν που αφορούσαν φαινόμενα με γενικευμένες επιπτώσεις κατέστη ξανά αναγκαία η ιεράρχηση των αναγκών. Θυμίζω σχετικά το Μέτρο 21 της ελιάς κατά την περίοδο της πανδημίας και το Μέτρο 22 της κτηνοτροφίας για τις συνέπειες του πολέμου στην Ουκρανία. Δόθηκαν 125 εκατομμύρια ευρώ στην ελιά και 95 στην κτηνοτροφία, μολονότι δεν ήταν οι μόνοι κλάδοι που είχαν επηρεαστεί. Και οι υπόλοιποι κλάδοι στηρίχθηκαν με άλλα εργαλεία.

Στη δευτερολογία μου θα αναφερθώ ακόμη πιο συγκεκριμένα στις συγκεκριμένες ζημιές στα ροδάκινα, στις οποίες αναφέρεστε.

ΠΡΟΕΔΡΕΥΩΝ (Βασίλειος Βιλιάρδος): Ευχαριστούμε πολύ, κύριε Υφυπουργέ.

Κύριε Κοτίδη, έχετε τον λόγο.

ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ ΚΟΤΙΔΗΣ: Ευχαριστώ, κύριε Πρόεδρε.

Κύριε Υφυπουργέ, μας αναφέρετε κάποιες δικλίδες στις οποίες δεν έχετε εντάξει τις αποζημιώσεις αυτές στο μέτρο αυτό, στο Μέτρο 23. Η δουλειά του Υπουργείου και της Κυβέρνησης είναι να βρεθεί κάθε δυνατός τρόπος να αποζημιωθούν οι αγρότες μας έναν χρόνο μετά.

Και δεν είναι μόνο οι έντονες βροχοπτώσεις, κύριε Υφυπουργέ. Υπάρχουν κι άλλα προβλήματα. Δεν ξέρω τι θα αναφέρετε και εσείς στη δευτερολογία σας, αλλά, εκτός από τις βροχοπτώσεις, την προηγούμενη εβδομάδα μάλιστα πληροφορήθηκα ότι δημοσιεύθηκε τροποποιητική του μέτρου, στην οποία δέχθηκαν τα ακτινίδια της Πιερίας στην έκτακτη προσωρινή στήριξη ρευστότητας στους γεωργούς που έχουν πληγεί από φυσικές καταστροφές μετά την 1^η Ιανουαρίου του 2024. Πήραν 230 ευρώ ανά στρέμμα στα ακτινίδια οι αγρότες της Πιερίας.

Φυσικά και δεν διαφωνούμε με την παραπάνω ρύθμιση, αλλά αυτό αποτελεί κατάφωρη αδικία για τους αγρότες της Ημαθίας και της Πέλλας, οι οποίοι δεν παίρνουν τίποτα. Δεν ξέρω πώς γίνεται αυτός ο διαχωρισμός, αλλά για μια ακόμη φορά είμαστε στο περιθώριο. Δεν ξέρω ποιοι αγρότες είναι πρώτης κατηγορίας, δεύτερης και πιθανόν τρίτης.

Όπως και εκτός διαδικασιών εφαρμογής του Μέτρου 23 βρίσκονται οι πολύπαθες αμπελουργικές περιοχές της χώρας μας, παρά τις συνεχείς εκκλήσεις των αμπελουργών για ένταξη σε αυτές. Είναι άδικο και απάνθρωπο για τους αγρότες μας να υπάρχει δικαίωμα αποζημίωσης ανάλογα με το καιρικό φαινόμενο που έπληξε τις καλλιέργειες. Η ζημιά είναι ζημιά και χρήζει αποζημίωσης, ανεξάρτητα τι έχει προκαλέσει αυτή τη ζημιά. Άλλωστε, η ουσία είναι να αποζημιώνονται οι αγρότες μας για κάθε είδους μεγάλης ή μικρής καταστροφής που αντιμετωπίζουν.

Για παράδειγμα, τα δύο τελευταία χρόνια έχουμε το φαινόμενο της παραμόρφωσης των ροδάκινων, εάν γνωρίζετε. Για τα παραμορφωμένα δεν υπάρχει πρόβλεψη αποζημίωσης. Την πρώτη χρονιά πήραν κάποιοι, τη δεύτερη δεν θα πάρουν καθόλου, όπως γνωρίζουμε έως τώρα. Θα σημειώσω ότι τα παραμορφωμένα δεν πάνε ούτε για χυμό. Είναι εντελώς για πέταμα. Δεν υπάρχει καμία χρήση τους.

Μετά τις βροχοπτώσεις, τον παγετό και το χαλάζι, οι αγρότες μας έρχονται και αντιμέτωποι με τον κίνδυνο των παραμορφωμένων. Εάν η πολιτεία δεν ασχοληθεί εμπεριστατωμένα με το πρόβλημα, πολλοί αγρότες θα αναγκαστούν να αλλάξουν τις καλλιέργειές τους, όπως ήδη κάνουν κάποιοι αντικαθιστώντας το ροδάκινο με το ακτινίδιο. Όμως, ούτε και γι’ αυτό υπάρχει πρόγραμμα για μια πιθανή αναδιάρθρωση. Δεν ξέρει ο αγρότης τι θα βάλει. Δεν υπάρχει πρόγραμμα από το Υπουργείο και μελέτη. Έως τώρα δεν υπάρχει.

Τηρήστε, λοιπόν, έστω και αργά τις υποσχέσεις και δεσμεύσεις σας και αποδείξτε ότι στέκεστε στο πλευρό του Έλληνα αγρότη και όχι μόνο με λόγια, αλλά με πράξεις. Πολιτική βούληση χρειάζεται, γιατί, όπως βλέπουμε, λεφτά υπάρχουν και διοχετεύονται αλλού. Έτσι πιστεύουμε, τέλος πάντων. Αποφασίστε, λοιπόν, να δώσετε αποζημιώσεις που δικαιούνται οι αγρότες μας. Θέλουμε μια ξεκάθαρη απάντηση.

Προχθές με ειδοποίησαν αγρότες –γυρίζω συνέχεια στον νομό μου, ξέρετε- και για πρόβλημα ύδρευσης στον Νομό Ημαθίας. Θα επανέλθω, βέβαια, κάποια άλλη στιγμή με μια επίκαιρη γι’ αυτό το θέμα, γιατί ίσως δεν είστε και ενήμερος, αλλά υπάρχει πρόβλημα γιατί…

ΙΩΑΝΝΗΣ ΑΝΔΡΙΑΝΟΣ (Υφυπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων): Μήπως εννοείτε άρδευσης;

ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ ΚΟΤΙΔΗΣ: Άρδευσης, ναι, για τα χωράφια. Δεν έχουν να ποτίσουν οι άνθρωποι, είναι με το σταγονόμετρο. Δεν ξέρω για ποιον λόγο και πώς έχει παρθεί αυτή η απόφαση. Υπάρχει μεγάλο πρόβλημα, κάθε μέρα ακούω τέτοια παράπονα. Ας σταματήσει, τέλος πάντων, αυτός ο εμπαιγμός και η κοροϊδία.

Ευχαριστώ.

ΠΡΟΕΔΡΕΥΩΝ (Βασίλειος Βιλιάρδος):  Ευχαριστούμε πολύ τον κ. Κοτίδη.

Κύριε Υφυπουργέ, έχετε τον λόγο τώρα.

ΙΩΑΝΝΗΣ ΑΝΔΡΙΑΝΟΣ (Υφυπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων): Ευχαριστώ.

Προφανώς μιλάτε για άρδευση, κύριε συνάδελφε.

Λοιπόν, έρχομαι τώρα στο θέμα της Πέλλας και της Ημαθίας για τα ροδάκινα και τις ζημιές από τις βροχοπτώσεις του 2024. Καταρχάς, σύμφωνα με την ενημέρωση που έχω από τον ΕΛΓΑ, δεν υπήρξαν άμεσες ζημιές καλυπτόμενες από τον ασφαλιστικό κανονισμό του ΕΛΓΑ. Ωστόσο, τόσο ο ΕΛΓΑ, όσο και η ΔΑΟΚ παρακολούθησαν την εξέλιξη της καλλιέργειας και συγκέντρωσαν στοιχεία.

Από την έκθεση, λοιπόν, της περιφερειακής επιτροπής ΚΟΕ προέκυψε μικρότερη παραγωγή από το 30%, ποσοστό που κατέστησε ανέφικτη την υψηλή ιεράρχηση της συγκεκριμένης ζημιάς στον κατάλογο των προς ένταξη καλλιεργειών. Ωστόσο, άλλες καλλιέργειες και των δύο νομών, και της Πέλλας και της Ημαθίας, που πληρούσαν καλύτερα τις απαιτούμενες προϋποθέσεις, εντάχθηκαν στο μέτρο. Αναφέρω χαρακτηριστικά: βαμβάκι, κάστανο, αμύγδαλο, αχλάδι, ηλίανθος, αμπέλι οινοποιίας, επιτραπέζιο, αραβόσιτος, φασόλια, μελισσοκομία και επίσης στην Πέλλα οι μόνιμες καλλιέργειες των δημοτικών ενοτήτων που επλήγησαν από τις χαλαζοπτώσεις Φεβρουαρίου-Μαρτίου του 2024 στο στάδιο της ανθοφορίας.

Όπως επισήμανα, λοιπόν, και στην πρωτολογία μου, αυτή τη στιγμή δεν είναι δυνατή η προσθήκη νέων καλλιεργειών στο Μέτρο 23, καθώς έχει υποβληθεί επίσημα η πρόταση της Ελλάδας στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή και βρίσκεται ένα βήμα πριν την τελική έγκρισή της. Άλλωστε, ο χρονικός ορίζοντας υλοποίησης του Μέτρου 23 είναι πολύ στενός, καθώς, όπως γνωρίζετε, έχουν ήδη υποβληθεί οι αιτήσεις και έχει ξεκινήσει η διαδικασία της αξιολόγησής τους.

Ωστόσο, το Μέτρο 23 δεν είναι το μοναδικό εργαλείο μας. Όπως έχει αποδείξει έμπρακτα η πολιτική ηγεσία του Υπουργείου, εξαντλούμε κάθε θεσμικό και δημοσιονομικό περιθώριο για τη στήριξη των παραγωγών που το χρειάζονται. Στην κατεύθυνση αυτή και στο πλαίσιο των δημοσιονομικών δυνατοτήτων της χώρας αξιοποιούμε όλα τα διαθέσιμα μέσα ενίσχυσης εθνικής ή ενωσιακής χρηματοδότησης, προκειμένου να καλύψουμε όσο το δυνατόν περισσότερους παραγωγούς και καλλιέργειες που πληρούν τις οριζόμενες κάθε φορά προϋποθέσεις.

Θυμίζω, άλλωστε, ότι οι καλλιέργειες της Πέλλας και της Ημαθίας -ενδεικτικά αναφέρω τα βερίκοκα, τα ροδάκινα, τα σπαράγγια και τα μήλα- τα προηγούμενα χρόνια εντάχθηκαν σε ετήσια ή ad hoc προγράμματα κρατικών οικονομικών ενισχύσεων. Όπως έχουμε αποδείξει, λοιπόν, θα συνεχίσουμε να διεκδικούμε κάθε δυνατότητα ενίσχυσης των παραγωγών που δοκιμάζονται. Αυτή είναι η αποστολή και η δέσμευσή μας.

Ευχαριστώ πολύ.

ΠΡΟΕΔΡΕΥΩΝ (Βασίλειος Βιλιάρδος): Ευχαριστούμε πολύ τον κύριο Υφυπουργό.