ΠΟΙΑ ΦΑΡΜΑΚΑ ΠΡΟΚΑΛΟΥΝ ΠΟΝΟ ΣΤΟ ΣΤΟΜΑΧΙ;

Ο πόνος στο στομάχι που σχετίζεται με τα φάρμακα είναι ένα συχνό πρόβλημα. Σε ορισμένους ανθρώπους, συγκεκριμένα συνταγογραφούμενα ή μη συνταγογραφούμενα φάρμακα μπορεί να έχουν αυτή την παρενέργεια.

Εάν πάσχετε από φλεγμονώδη νόσο του εντέρου, είναι σημαντικό να αποφεύγετε φάρμακα που θα μπορούσαν να οδηγήσουν σε τέτοιου είδους στομαχικά προβλήματα. Αυτό ισχύει ιδίως εάν έχετε ήδη ιστορικό χρήσης φαρμάκων που προκαλούν γαστρεντερικό ερεθισμό.

Αυτό το άρθρο εξετάζει ορισμένα από τα συνταγογραφούμενα και μη συνταγογραφούμενα φάρμακα που είναι πιο πιθανό να προκαλέσουν πόνο και αναστάτωση στο στομάχι. Παρέχει επίσης ορισμένες συμβουλές σχετικά με το πώς να αποτρέψετε αυτή την παρενέργεια και για το πότε θα πρέπει να μιλήσετε με τον γιατρό σας.

Αναλγητικά, παυσίπονα και αντιπυρετικά

Ορισμένοι τύποι παυσίπονων είναι γνωστό ότι προκαλούν ερεθισμό του στομάχου εάν λαμβάνονται συχνά ή σε υψηλές δόσεις.

ΜΣΑΦ

Τα μη στεροειδή αντιφλεγμονώδη φάρμακα (ΜΣΑΦ) χρησιμοποιούνται για τον καθημερινό πόνο και μπορούν να αγοραστούν χωρίς ιατρική συνταγή. Η διαθεσιμότητα και η δημοφιλία τους είναι πιθανότατα οι λόγοι για τους οποίους αποτελούν επίσης την πιο συχνή αιτία ερεθισμού του στομάχου που σχετίζεται με φάρμακα.

Τα ΜΣΑΦ επηρεάζουν την επένδυση του στομάχου, που ονομάζεται βλεννογόνος. Μειώνουν τον πόνο και τη φλεγμονή συμβάλλοντας στην καταστολή της δημιουργίας ενώσεων που ονομάζονται προσταγλανδίνες.

Οι προσταγλανδίνες εμπλέκονται στη φλεγμονώδη διαδικασία. Χωρίς αυτές, τα επίπεδα του πόνου και της φλεγμονής μειώνονται. Ωστόσο, οι προσταγλανδίνες είναι επίσης το βασικό συστατικό μιας άλλης σημαντικής διαδικασίας που λαμβάνει χώρα στο στομάχι: της δημιουργίας και διατήρησης του προστατευτικού βλεννογόνου.

Ο βλεννογόνος περιέχει κύτταρα που παράγουν βλέννα, μια ελαστική κιτρινόλευκη ουσία που καλύπτει το στομάχι και το προστατεύει από τους πεπτικούς χυμούς. Τα ΜΣΑΦ διαταράσσουν την παραγωγή βλέννας, γεγονός που οδηγεί σε αδυναμία του στρώματος του βλεννογόνου.

Αυτή η λέπτυνση της στιβάδας του βλεννογόνου προκαλεί τον ερεθισμό ή τη φλεγμονή του βλεννογόνου του στομάχου από τα φυσιολογικά πεπτικά ένζυμα. Όταν υπάρχει φλεγμονή στο βλεννογόνο του στομάχου, πρόκειται για γαστρίτιδα. Όταν η φλεγμονή εξελίσσεται, μπορεί να οδηγήσει σε αιμορραγία, έλκη (πληγές στο βλεννογόνο του στομάχου) ή σπανιότερα σε διάτρηση (τρύπα στο στομάχι).

Ορισμένοι άνθρωποι διατρέχουν μεγαλύτερο κίνδυνο να εμφανίσουν ερεθισμό του στομάχου μετά τη λήψη ΜΣΑΦ. Σε αυτούς ανήκουν οι ηλικιωμένοι ή όσοι έχουν ήδη ιστορικό προβλημάτων στο στομάχι. Τα ηλικιωμένα άτομα που λαμβάνουν ΜΣΑΦ σε τακτική βάση για τον πόνο και τη φλεγμονή από αρθρίτιδα ή άλλες παθήσεις διατρέχουν κίνδυνο ερεθισμού του στομάχου.

Το ιστορικό πεπτικού έλκους ή γαστρίτιδας συνδέεται επίσης με μεγαλύτερο κίνδυνο επιπλοκών μετά τη λήψη ΜΣΑΦ. Σε ορισμένες περιπτώσεις, μπορεί να συνταγογραφηθούν φάρμακα που μπορούν να βοηθήσουν στην προστασία του βλεννογόνου του στομάχου από την αρνητική επίδραση των ΜΣΑΦ.

Παρακεταμόλη

Το Depon (παρακεταμόλη) είναι ένα εναλλακτικό φάρμακο για τον πόνο. Δεν είναι ΜΣΑΦ, οπότε είναι λιγότερο πιθανό να προκαλέσει ερεθισμό του στομάχου. Ωστόσο, ορισμένες έρευνες έχουν διαπιστώσει ότι τα άτομα που λαμβάνουν υψηλότερες δόσεις Depon μπορεί επίσης να εμφανίσουν προβλήματα στο στομάχι.

Είναι επίσης σημαντικό να αναφερθεί ότι οι υψηλές δόσεις Depon έχουν συσχετιστεί με ηπατική τοξικότητα. Για τους λόγους αυτούς, θα πρέπει να λαμβάνετε πάντα τη χαμηλότερη αποτελεσματική δόση Depon και να μην υπερβαίνετε ποτέ τη δόση που αναγράφεται στη συσκευασία.

Συμπτώματα

Τα συμπτώματα ερεθισμού του στομάχου από τα ΜΣΑΦ μπορεί να είναι τα ακόλουθα:

• Αίμα στα κόπρανα
• Αίμα στον εμετό
• Αίσθημα καύσου στο στομάχι ή στην πλάτη
• Διάρροια
• Καούρα (δυσπεψία)
• Πόνος στο στομάχι
• Πισσώδη (στο χρώμα της πίσσας) ή μαύρα κόπρανα

Αναζητήστε αμέσως επείγουσα ιατρική βοήθεια εάν παίρνετε Depon και παρουσιάσετε οποιοδήποτε από τα ακόλουθα συμπτώματα:

• Πόνο στο άνω δεξιό τμήμα της κοιλιάς
• Ναυτία και έμετο
• Κόπωση
• Ωχρότητα και εφίδρωση

Αντιβιοτικά

Τα αντιβιοτικά μπορούν να διαταράξουν τη φυσική ισορροπία των βακτηρίων στο στομάχι σας. Όλα τα αντιβιοτικά μπορούν δυνητικά να προκαλέσουν στομαχικά προβλήματα όπως ναυτία και πόνο. Τις περισσότερες φορές, τα συμπτώματα αυτά είναι προσωρινά.

Η χρήση ορισμένων αντιβιοτικών, ιδίως των πενικιλλινών και των κεφαλοσπορινών, μπορεί να προκαλέσει υπερανάπτυξη των βακτηρίων Clostridioides difficile (C. diff). Ο κίνδυνος είναι ιδιαίτερα υψηλός εάν είστε άνω των 65 ετών ή εάν είστε σε ανοσοκαταστολή.

Συμπτώματα

Οι χαρακτηριστικές παρενέργειες των αντιβιοτικών περιλαμβάνουν ναυτία και διάρροια. Εάν η διάρροια σας είναι σοβαρή, μπορεί να αποτελεί ένδειξη λοίμωξης από C. diff. Άλλα συμπτώματα της C. diff μπορεί να περιλαμβάνουν:

• Πόνο στο στομάχι
• Ναυτία
• Πυρετό
• Απώλεια της όρεξης

Αντιόξινα

Ορισμένα αντιόξινα περιέχουν υδροξείδιο του αργιλίου ως ένα από τα κύρια ενεργά συστατικά. Τα αντιόξινα δρουν για σύντομο χρονικό διάστημα, 30 έως 60 λεπτά.

Υπάρχει η πιθανότητα εμφάνισης φαινομένου αναπήδησης μετά την εξασθένηση της δράσης τους, όπου παράγεται περισσότερο οξύ του στομάχου. Τα φάρμακα που περιέχουν αυτήn τη δραστική ουσία θα μπορούσαν επίσης να οδηγήσουν σε δυσκοιλιότητα όταν χρησιμοποιούνται μακροπρόθεσμα.

Τα αντιόξινα μπορεί επίσης να προκαλέσουν καθυστερημένη γαστρική κένωση. Η καθυστερημένη γαστρική κένωση σημαίνει ότι οι μύες του στομάχου επιβραδύνονται και η τροφή δεν μετακινείται από το στομάχι με τον ρυθμό που θα έπρεπε.

Για τα άτομα με γαστροπάρεση, μια διαταραχή που προκαλεί καθυστέρηση της κένωσης του στομάχου, τα φάρμακα που αυξάνουν αυτό το φαινόμενο της επιβράδυνσης μπορεί να προκαλέσουν σημαντικά προβλήματα.

Συμπτώματα

Ορισμένες συχνές παρενέργειες του υδροξειδίου του αργιλίου που σχετίζονται με το στομάχι είναι οι ακόλουθες:

• Ναυτία και έμετος
• Πόνος στο στομάχι
• Δυσκοιλιότητα
• Απώλεια της όρεξης

Συμπληρώματα σιδήρου

Τα συμπληρώματα σιδήρου απορροφώνται καλύτερα όταν λαμβάνονται με άδειο στομάχι. Ωστόσο, αυτό μπορεί να οδηγήσει σε προβλήματα στο στομάχι σε ορισμένους ανθρώπους.

Η γαστρίτιδα που προκαλείται από τα χάπια σιδήρου είναι μια σπάνια αλλά δυνητικά σοβαρή επιπλοκή της λήψης συμπληρωμάτων σιδήρου. Πιστεύεται ότι τα συμπληρώματα σιδήρου μπορεί να οξειδωθούν στο σώμα, προκαλώντας βλάβη στο στομάχι και τον οισοφάγο.

Συμπτώματα

Οι παρενέργειες που μπορεί να αντιμετωπίσετε μετά τη λήψη συμπληρωμάτων σιδήρου είναι οι εξής

• Δυσκοιλιότητα
• Ναυτία
• Πόνος στο στομάχι
• Σκούρα κόπρανα

Αντιδιαρροϊκά

Τα αντιδιαρροϊκά φάρμακα είναι τα μη συνταγογραφούμενα σκευάσματα που περιέχουν υποσαλικυλικό βισμούθιο. Άλλοι τύποι φαρμάκων που μπορεί να χρησιμοποιηθούν για τη θεραπεία της διάρροιας είναι οι εξής:

• Metamucil (ψυλλίουμ)
• Imodium (λοπεραμίδη)
• Imodium Multi-Symptom Relief (σιμεθικόνη)

Συμπτώματα

Τα αντιδιαρροϊκά μπορεί να προκαλέσουν:

• Δυσκοιλιότητα
• Απώλεια της όρεξης
• Κοιλιακό πόνο
• Ναυτία και έμετο

Αντιχολινεργικά φάρμακα

Τα αντιχολινεργικά φάρμακα χρησιμοποιούνται για τη θεραπεία της κατάθλιψης, των διαταραχών του ύπνου και της ακράτειας. Μπορούν επίσης να βοηθήσουν στην ανακούφιση του πόνου που σχετίζεται με σπλαχνική υπερευαισθησία ή λειτουργικό κοιλιακό άλγος, το οποίο είναι χρόνιος ή επαναλαμβανόμενος πόνος στο στομάχι που δεν προκαλείται από κάποια φυσική ανωμαλία.

Ορισμένα από τα φάρμακα που περιλαμβάνονται σε αυτή την κατηγορία είναι τα τρικυκλικά αντικαταθλιπτικά, τα βαρβιτουρικά, τα μυοχαλαρωτικά και οι βενζοδιαζεπίνες. Στην κατηγορία αυτή περιλαμβάνεται επίσης το κοινό αντιισταμινικό Benadryl (διφαινυδραμίνη).

Συμπτώματα

Όπως και τα αντιόξινα, τα αντιχολινεργικά μπορεί να προκαλέσουν καθυστερημένη γαστρική κένωση. Αυτό μπορεί να οδηγήσει σε παρενέργειες όπως:

• Ναυτία και έμετο
• Πόνο στο στομάχι
• Δυσκοιλιότητα
• Απώλεια της όρεξης

Αναστολείς H2

Οι ανταγωνιστές των υποδοχέων Η2 χρησιμοποιούνται για τη θεραπεία της γαστροοισοφαγικής παλινδρόμησης (ΓΟΠ). Ορισμένα από αυτά τα φάρμακα μπορεί να καθυστερήσουν την εκκένωση της τροφής από το στομάχι. Ωστόσο, άλλοι ανταγωνιστές των υποδοχέων Η2 μπορεί να έχουν το αντίθετο αποτέλεσμα και να αυξήσουν τον ρυθμό με τον οποίο αδειάζει η τροφή από το στομάχι. Οι ακριβείς επιδράσεις των επιμέρους φαρμάκων αυτής της κατηγορίας βρίσκονται ακόμη υπό μελέτη.

Συμπτώματα

Οι αναστολείς Η2 μπορεί να προκαλέσουν τις ακόλουθες παρενέργειες που σχετίζονται με το στομάχι:

• Ναυτία και έμετο
• Διάρροια
• Απώλεια της όρεξης

Συμβουλές για την πρόληψη των στομαχικών προβλημάτων

Ελέγξτε την επισήμανση του φαρμάκου πριν πάρετε οποιοδήποτε νέο φάρμακο. Ορισμένα φάρμακα που προκαλούν στομαχικές διαταραχές περιλαμβάνουν οδηγίες για το πώς πρέπει να λαμβάνονται προκειμένου να μειωθεί αυτή η παρενέργεια. Μπορείτε επίσης να το συζητήσετε με τον φαρμακοποιό σας όταν παίρνετε μια νέα συνταγή.

Σε γενικές γραμμές, πολλά προβλήματα στο στομάχι που σχετίζονται με φάρμακα μπορούν να μειωθούν με τις παρακάτω προφυλάξεις:

• Πάρτε τα φάρμακα με φαγητό ή με ένα γεμάτο ποτήρι νερό.
• Μην παίρνετε μεγαλύτερη δόση από τη συνταγογραφούμενη ή τη συνιστώμενη στη συσκευασία.
• Επιλέξτε επικαλυμμένα δισκία, εάν είναι διαθέσιμα.
• Αποφύγετε την κατανάλωση αλκοόλ κατά τη λήψη αυτών των φαρμάκων.
• Για τα φάρμακα που προκαλούν δυσκοιλιότητα, συζητήστε την προσωρινή χρήση καθαρτικών ή μαλακτικών κοπράνων με τον γιατρό σας.
• Μετά τη λήψη αντιβιοτικών, φάτε γιαούρτι ή άλλες τροφές με υψηλή περιεκτικότητα σε Lactobacillus για να βοηθήσετε στην αποκατάσταση της φυσιολογικής χλωρίδας στο στομάχι σας.

Πότε να απευθυνθείτε στον γιατρό σας

Επικοινωνήστε με τον γιατρό σας κάθε φορά που έχετε μια παρενέργεια του φαρμάκου που σας ανησυχεί. Οι περισσότερες παρενέργειες των φαρμάκων είναι ήσσονος σημασίας και θα υποχωρήσουν από μόνες τους, αλλά ορισμένες μπορεί να είναι σημάδι σοβαρού προβλήματος.

Αναζητήστε επείγουσα φροντίδα εάν έχετε οποιεσδήποτε παρενέργειες που φαίνονται σοβαρές, όπως κοιλιακό άλγος ή διάρροια που επιμένει ή είναι σοβαρή.