Στα Στενά του Μουχαρέμ Χάνι βόρεια της Έδεσσας, ανάμεσα στα βουνά Καϊμακτσαλάν και Βέρμιο, το Παράρτημα Έδεσσας της Πανελλήνιας Ένωσης Αγωνιστών Εθνικής Αντίστασης - ΔΣΕ πραγματοποίησε και φέτος την Εκδήλωση Μνήμης για τους ηρωικούς νεκρούς των νικηφό-ρων αντιφασιστικών μαχών του 30ου Συντάγματος του ΕΛΑΣ με την ανατίναξη των γερμανικών αμαξοστοιχιών, που περνούσαν από τα στενά του Μουχαρέμ Χάνι τον Αύγουστο του 1944.
Την εκδήλωση άνοιξε καλωσορίζοντας τους συμμετέχοντες ο Πρόεδρος του Παραρτήματος Έδεσσας της ΠΕΑΕΑ-ΔΣΕ Συμεωνίδης Αλέκος αναφέροντας :
«Σας καλωσορίζουμε εγκάρδια & αγωνιστικά στη σημερινή επετειακή εκδήλωση μνήμης για τους ένδοξους μαχητές του 30ου Συντάγματος και των άλλων Τμημάτων του ΕΛΑΣ. Κλείνουν σή-μερα 69 χρόνια από τις μάχες και την ανατίναξη των Γερμανικών αμαξοστοιχιών στα Στενά του Μουχαρέμ Χάνι.
Ερχόμαστε να τιμήσουμε όλους τους αγωνιστές μαχητές & μαχήτριες της ηρωικής Εθνικής Αντίστασης & του Δημοκρατικού Στρατού Ελλάδας , που έπεσαν στα πεδία των τίμιων μαχών σε όλη τη χώρα. Που αγωνίστηκαν οραματιζόμενοι μια ελεύθερη πατρίδα για τους πολλούς και όχι για τα συμφέροντα μιας χούφτας εκμεταλλευτών» .
Στο χρονικό και τη σημασία των αντιστασιακών μαχών του ΕΛΑΣ αναφέρθηκε ο Μιχάλης Καλαϊτζής : «Οι δοξασμένες σελίδες της ηρωικής Εθνικής Αντίστασης του ΕΑΜ , του ΕΛΑΣ , της νεολαίας της ΕΠΟΝ , που αντιστάθηκαν σθεναρά στον εισβολέα φασίστα κατακτητή , έχουν σε περίοπτη θέση και τις νικηφόρες μάχες της περιοχής αυτής στη διάρκεια της Κατοχής 1941-1944, όπου στα στενά αυτά περνούν παράλληλα η σιδηροδρομική γραμμή και ο δρόμος Έδεσσας - Φλώρινας .
Οι σημαντικότερες μάχες και οι επιθέσεις των μαχητών του ΕΛΑΣ δόθηκαν τον Αύγουστο του 1944 με επιθέσεις σε φάλαγγες αυτοκινήτων & γερμανικές αμαξοστοι-χίες με εφόδια για τις δυνά-μεις Κατοχής .Ίσως η σημαντικότερη μάχη νάναι αυτή στις 6 Αυγούστου του 1944 με την επίθεση σε γερμανική αμαξοστοιχία που εκτελούσε το δρομολόγιο Φλώρινας – Θεσσαλονίκης με 28 βαγό-νια και 2 μηχανές.
Έλαβαν μέρος τα παρακάτω 3 Τάγματα του ΕΛΑΣ : Το 2ο Τάγμα του 30ου Συντάγματος με Διοικητή τον Καπετάν – Κατσώνη , το 1ο Τάγμα του 16ου Συντάγματος με Διοικητή τον Καπετάν - Μαύρο και το 3ο Τάγμα του 53ου Συντάγματος με Διοικητή τον Σεραφείμ Καρασάββα . Στην επι-χείρηση πήρε επίσης μέρος και ο Διοικητής της 10ης Μεραρχίας του ΕΛΑΣ Καπετάν-Πέτρος . Η μάχη ήταν πολύ σκληρή . Οι δυνάμεις των Γερμανών εισβολέων στην αμαξοστοιχία πολλαπλά-σιες & ισχυρές. Υποχώρησαν όμως μπροστά στην ηρωική επίθεση των Ελασιτών και παραδόθηκαν Η αμαξοστοιχία με πολεμικά εφόδια και - κύρια - με υγειονομικό υλικό απαραίτητο για τον αντι-στασιακό αγώνα , καταλήφθηκε.
Συνολικά στις μάχες του Μουχαρέμ - Χάνι οι δυνάμεις του ΕΛΑΣ εξουδετέρωσαν 640 γερμανο-ιταλούς φασίστες εισβολείς και ντόπιους συνεργάτες αυτών , εκατοντάδες ήταν οι τραυματίες και πάνω από 270 οι αιχμάλωτοι .Το τίμημα για τους ένδοξους μαχητές του ΕΛΑΣ ήταν ο ηρωικός χαμός 18 παλικαριών του , που σήμερα ήρθαμε να τιμήσουμε και τα ονόματά τους είναι χαραγ-μένα πρώτα-πρώτα στην ιστορική μνήμη όλων μας και στο απέριττο μνημείο της ΠΕΑΕΑ-ΔΣΕ εδώ στα Στενά του Μουχαρέμ - Χάνι .
Φέτος κλείνουν 72 χρόνια από τη πρωτοβουλία του τιμημένου Κομμουνιστικού Κόμματος Ελλάδας στις 27 Σεπτέμβρη 1941 από κοινού με άλλες πατριωτικές δυνάμεις για την ίδρυση , την οργάνωση & την καθοδήγηση του Εθνικού Απελευθερωτικού Μετώπου - του θρυλικού ΕΑΜ , για να οργανώσει με τη σειρά του το λαό μας ενάντια στους φασίστες κατακτητές» .
Κεντρική ομιλήτρια της εκδήλωσης ήταν το μέλος της Διοικούσας Επιτροπής του Παραρτή-ματος Έδεσσας της ΠΕΑΕΑ-ΔΣΕ Ρώσση-Κωνσταντινίδη Ελένη , που στην ομιλία της τόνισε :
«…Ερχόμαστε να τιμήσουμε σήμερα στα Στενά του Μουχαρέμ -Χάνι τους ένδοξους μαχητές του 30ου Συντάγματος και των άλλων Τμημάτων του ΕΛΑΣ, που έπεσαν κατά την ανατίναξη της γερμανικής αμαξοστοιχίας και που το απέριττο μνημείο εδώ στα Στενά και κάτω τις γραμμές του τραίνου, θυμίζει τη θυσία τους.
Ερχόμαστε να τιμήσουμε και όλους τους αγωνιστές μαχητές & μαχήτριες της ηρωικής Εθνι-κής Αντίστασης & του Δημοκρατικού Στρατού Ελλάδας , που αγωνίστηκαν ηρωικά σε όλη τη χώρα γιατί «…ήθελαν μια ελεύθερη πατρίδα και πανανθρώπινη τη λευτεριά».
Ερχόμαστε να τιμήσουμε όλους τους μαχητές & μαχήτριες , που στη δύσκολη ώρα της φασι-στικής επιβουλής επέλεξαν τον τίμιο δρόμο του αγώνα , αψηφώντας τις απέραντες δυσκολίες και τις στερήσεις, ακόμη και τον ίδιο το θάνατο. Αυτούς, που αντιπάλεψαν τον κατακτητή με όλες τους τις δυνάμεις, ανταποκρινόμενοι στην πρωτοπορία & πρωτοβουλία οργάνωση της Εθνικής Αντίστασης, που αναγνωρίζεται ιστορικά από τη πλειοψηφία του Λαού μας, στο τιμημένο ΚΚΕ.
Συνολικά η συμβολή της ακριτικής Πέλλας στον αγώνα του ΕΑΜ & του ΔΣΕ ήταν σχεδόν καθολική . Χιλιάδες αμούστακα πολλές φορές αγόρια & άβγαλτα κορίτσια , αγροτόπαιδα στην πλειοψηφία τους από τα χωριά της περιοχής , έδειξαν έναν απαράμιλλο ηρωισμό για τα ιδανικά τους . Στην περιοχή έδρασε το 30ο Σύνταγμα του ΕΛΑΣ με έδρα το Πάϊκο με πολλές ηρωικές σελίδες & νίκες στη περιοχή, όπως και εδώ στο Μουχαρέμ -Χάνι, που συνέβαλαν στην από-χώρηση των Γερμανών κατακτητών το Σεπτέμβρη του 1944 .
Οι λίγοι που λάκισαν και συνεργάστηκαν με τον κατακτητή, άφησαν δυστυχώς κληρονομιά και σε πολύ μικρό μέρος σε νεώτερες γενιές. Άφησαν τη φιλοναζιστική-φασιστική κληρονομιά τους στο μόρφωμα της Χρυσής Αυγής, που δηλητηριάζει με τις ρατσιστικές αντιλήψεις & πρα-κτικές κάποια νοσηρά μυαλά και στη Πέλλα. Είναι αυτοί, που προσπάθησαν να αμαυρώσουν πέρσι & φέτος με την ανοχή της Δημοτικής Αρχής της πόλης, το Μνημόσυνο των 114 Γιαννι-τσιωτών στον Ομαδικό Τάφο των Γιαννιτσών, αλλά βρήκαν την απάντησή που τους έπρεπε. Αυτή την απάντηση στο φασισμό του οργανωμένου κινήματος των εργαζομένων θα την παίρ-νουν καθημερινά.
Ο λαός μας θα αντιστέκεται στις επεμβάσεις και τους εισβολείς-κατακτητές, που δεν έπαψαν διαχρονικά να παίζουν το ρόλο του διεθνή χωροφύλακα ματοκυλίζοντας τους Λαούς. Τόκαναν οι Αμερικάνοι με το ΝΑΤΟ και τους συμμάχους της ΕΕ στο Αφγανιστάν, τη Γιουγκοσλαβία, το Ιράκ και το επιδιώκουν σήμερα στη Συρία. Η λαϊκή κατακραυγή και η διεθνής αλληλεγγύη των λαών όλου του κόσμου, είναι το «φρένο» στους εκπροσώπους των μεγάλων οικονομικών συμφε-ρόντων, που ξαναμοιράζουν τη Γη, τις πλουτοπαραγωγικές πηγές της και τους εμπορικούς δρόμους, δολοφονώντας τους Λαούς.
Η φετινή μας Εκδήλωση Μνήμης γίνεται σε μια πολύ κρίσιμη χρονιά για τα λαϊκά στρώματα . Δεν μπορούμε να παραβλέψουμε ότι ζούμε σε μια περίοδο παγκόσμιας οικονομικής καπιταλιστι-κής κρίσης με τις ολέθριες συνέπειες της για όλους τους λαούς, με ή χωρίς μνημόνια, σε όλο τον κόσμο. Πρόκειται για κρίση υπερσυσσώρευσης κεφαλαίων, για κρίση του ίδιου του καπιταλιστι-κού συστήματος.
Και χρειάζεται πραγματικά ο πόλεμος των εργαζομένων , των αγροτών , των μικροεμπόρων-βιοτεχνών , της νεολαίας στην σημερινή επίθεση λυσσαλέα επίθεση που μας κήρυξαν οι εκφρα-στές & υπηρέτες του κεφαλαίου σε Ελλάδα και Ε.Ε.
Η πρόσφατη δυναμική κινητοποίηση με το κάλεσμα του ΠΑΜΕ στα εγκαίνια της ΔΕΘ & οι απεργιακές κινητοποιήσεις στο Δημόσιο και τα Σχολεία, δείχνουν το δρόμο. Αναδεικνύουν οι αγώνες τη «φύτρα» του μετώπου με το ΠΑΜΕ των εργαζομένων , τη ΠΑΣΥ των μικρομεσαίων αγροτών & κτηνοτρόφων , τη ΠΑΣΕΒΕ των επαγγελματοβιοτεχνών & εμπόρων , τη ΟΓΕ των γυναικών , το ΜΑΣ των σπουδαστών .
Οι εναπομείναντες μαχητές του ΕΛΑΣ & του ΔΣΕ με την πολύτιμη εμπειρία αγώνων μπορούν να γαλουχήσουν τη νεολαία , τα παιδιά & τα εγγόνια μας , στα ιδανικά του αγώνα για τις μικρές & μεγάλες κατακτήσεις και στις σημερινές συνθήκες. Όπως και νάχει οι ηρωικές παρακαταθή-κες των αγώνων ΕΑΜ & ΔΣΕ είναι ο άσβεστος φάρος στους αγώνες του σήμερα !
Οι ιδέες τους δεν πεθαίνουν ! Όσοι έπεσαν στον αγώνα , δεν τους σκοτώσανε για να τους εξαφανίσουν σωματικά, τις ιδέες τους πολεμούσαν. Μα οι ιδέες τους είναι εδώ , είναι μέσα μας , είναι μέσα στις καρδιές όλων των προοδευτικών ανθρώπων του κόσμου. Και αυτές θα νικήσουν !!!
Η εκδήλωση εμπλουτίστηκε με απαγγελίες ποιημάτων από Αντιστασιακούς και με αντάρτικα τραγούδια από Συγκρότημα της ΚΝΕ από τη Θεσσαλονίκη , που χειροκροτήθηκε ζωηρά από τους παραβρισκόμενους για την πολύ όμορφη παρουσία του .
Στην εκδήλωση συμμετείχαν συγγενείς των ηρωικών νεκρών , αντιστασιακοί από όλη τη Μακε-δονία και απόγονοί τους . Την εκδήλωση τίμησαν με τη παρουσία τους οι Δημοτικοί Σύμβουλοι του Δήμου Έδεσσας Βάντσης Δημήτρης και ο εκλεγμένος με τη «Λαϊκή Συσπείρωση» Φουνταλής Μιχάλης . Παραβρέθηκε από το Γραφείο Περιοχής Κ.Μακεδονίας του ΚΚΕ ο Χαβατζάς Γιώργος και πολυμελής Αντιπροσωπεία της Τομεακής Επιτροπής Πέλλας του ΚΚΕ με επικεφαλής τη Γραμ- ματέα της Χατζηβασιλειάδου Καίτη , αντιπροσωπείες από τα Παραρτήματα της ΠΕΑΕΑ-ΔΣΕ των γειτονικών Νομών, της Λάρισας, της Πτολεμαϊδας και του Βύρωνα Αττικής.